In verschillende fasen van het leven gebeuren belangrijke dingen. De lijst is niet uitputtend.

naamgeving
Heb je er wel eens aan gedacht om iets speciaals te organiseren rond de naam van jouw kind? De naam van een kind wordt immers niet zomaar gekozen. Alle ouders besteden daar tijd en aandacht aan. Sommigen willen de traditie handhaven en kiezen voor namen van ouders of voorouders. Anderen kijken vooral naar de betekenis. Weer anderen gaan af op de klank. Wat jou, wat jullie bewogen heeft bij de keuze kun je delen met anderen, waarbij de aanwezigen het kind iets meegeven aan wens of zegen.

eerste menstruatie: van meisje naar vrouw
Toen ik voor het eerst menstrueerde haalde mijn moeder gebak. Het was immers feest: vanaf nu kon ik een kind krijgen en voor die vruchtbaarheid moest de (figuurlijke) vlag uit. Geen besmuiktheid in onze familie. Geen idee dat menstruatie iets vies was, iets om over te zwijgen. Waar het gebruik van de taartjes vandaan kwam, weet ik niet. Ik denk dat mijn Helderse grootmoeder – progressief tot in haar botten – op het idee was gekomen. De eerste menstruatie wordt meestal niet gevierd. Niet in het Westen. Niet in de rest van de wereld. Het kan zelfs een nare breuk zijn in een meisjesbestaan. Vooral als haar ontluikende vruchtbaarheid gezien wordt als een goed moment om haar uit te huwelijken. Huwelijken van piepjonge meisjes, met alle narigheid van vroege, levensbedreigende zwangerschap, zijn een kwalijke zaak. Zoals ook tienerzwangerschappen niets bijdragen aan het welzijn van de jonge moeders en hun kinderen. Alleen al daarom is een rite die de eerste menstruatie tot een gedenkwaardig moment maakt, wellicht belangrijk. Het geeft de mogelijkheid om over vruchtbaarheid te praten. En over de mogelijkheid dat er misschien toch geen kinderen komen. En liever niet op te jonge leeftijd. Maar die beginnende vruchtbaarheid blijft een mooie zaak.

van jongere naar volwassene
In allerlei culturen zijn er initiatieriten. De overgang van kind naar jong volwassene gaat niet onopgemerkt voorbij. Soms moeten jongeren er veel voor doen om met de volwassenen mee te mogen draaien. Ze worden de bush ingestuurd en moeten bewijzen dat ze kunnen overleven. In de joodse traditie moeten jongens van 13 jaar en meisjes van 12 jaar zich in de synagoge bewijzen met het lezen van een stukje tekst uit de Vijf Boeken van Mozes, in het Hebreeuws. Als ze dit tot goed einde brengen, zie je soms voor je ogen de verandering inzetten. Opeens zijn ze geen kinderen meer. Ze staan anders, ze hebben meer zelfbewustzijn, ze weten dat ze nu (meer en anders) meetellen. De bush of Hebreeuwse teksten lezen zijn maar één vorm. Voor jouw (klein)kind is een ander betekenisvol ritueel te ontwerpen.

verhuizing
Een nieuw huis. Nog alles ingepakt. De dozen staan in de kamers. Misschien zijn er minder spullen dan vroeger. Misschien juist meer. Met het nieuwe huis begint een nieuwe periode. Hoe ga je erbij stilstaan? Echt stil staan? Of moet het juist met een beetje vrolijk rumoer? En hoe kom je op het spoor van de verwachtingen die je aan de nieuwe woonsituatie koppelt? Is er iets wat je het huis en je eigen zijn daarin wilt meegeven?

huwelijk
Jullie willen of kunnen niet in een kerk, synagoge of moskee trouwen. Om allerlei redenen. Maar het burgerlijke huwelijk vinden jullie net iets te ‘kaal’. Wat bieden andere tradities aan riten die kunnen worden aangepast aan jullie situatie? Het Jodendom kent de zogeheten ‘huwelijksakte’. Daarin staan de rechten van de vrouw (en tegenwoordig ook de man). Die akte wordt vaak mooi versierd. Ik verzorg geen joodse huwelijksakte (afgezien bij een choepa, een joods huwelijk). Dat moet duidelijk zijn. Maar de joodse huwelijksakte kan jullie wel inspireren. Het is maar een voorbeeld.

afscheid oude huis
Alles ingepakt, alles in de verhuiswagen, je loopt nog een keer door de kamers, kijkt nog een keer rond, sluit af en dat is het dan. Of toch niet? Misschien zijn er momenten waar je bij wilt stilstaan: voordat je alles gaat ontmantelen, of als je het laatste dierbare ding van de muur, uit de kast of van de plank haalt. Hoe neem je afscheid van een huis? Doe je dat alleen? Of met dierbaren? Heeft de oude woning gebracht wat je ervan verwachtte? Een rite kan het afscheid extra vorm geven.

inwijding nieuw huis
De spullen staan op hun plek. Hoe zit het met jou? Hoe zit het met jullie? Ben jij, zijn jullie ook al gearriveerd, of ben je er nog niet helemaal? In de joodse traditie krijgt een nieuwe woning een mezoeza op de deurpost, met een tekst uit het boek Deuteronomium. Om aan te geven – bij het binnengaan en het weggaan – dat voor de bewoners van het huis joodse waarden, normen en leefregels belangrijk zijn. Misschien vind je dit een inspirerend en zoek je iets soortgelijks. Wat vind jij belangrijk? Waarvoor wil jij aandacht vragen als je het huis binnengaat of het huis verlaat? Wat voor woning moet jouw woning zijn als hij meer moet zijn dan een bewaarplaats van spullen en mensen?

begrafenis
Bij begrafenissen is het tegenwoordig bijna ‘anything goes’, alles is mogelijk. Toch kan het zijn dat je net niet kunt vinden wat je zoekt en hulp nodig hebt bij het vinden van een passend joods of soefi element. Omdat je daar zelf behoefte aan hebt – als iemand die over niet al te lange tijd gaat sterven. Omdat je daar als nabestaande behoefte aan hebt. Of omdat degene die wordt begraven geraakt werd door het Jodendom.